Land van nieuw beleid
We zijn een creatief volkje. Als iets te duur wordt, bedenken we een nieuw beleidsuitgangspunt en handelen daar meteen consequent naar. Onze verzorgingshuizen dreigden onbetaalbaar te worden en toen bedacht iemand, dat ouderen eigenlijk helemaal niet in zo’n huis oud willen worden. Maar dat ze zo lang mogelijk thuis wilden blijven wonen. Zo lang mogelijk thuis met goede hulp van professionals en van buren en familie werd het uitgangspunt van beleid. Mantelzorgers zullen meer en vaker hun ouders en naasten moeten ondersteunen en helpen in de zorg.

En de verzorgingshuizen werden meteen afgebroken. Maar toen bleek, dat niet iedereen graag alleen thuis wilde blijven wonen en bovendien bleek de thuiszorg een onaantrekkelijke werkgever. En dus nam de eenzaamheid onder ouderen toe. Net als het personeelstekort. En toen bedacht iemand, dat ouderen wel graag op zich zelf zouden willen blijven wonen, maar dan bij elkaar in apart wijkjes, waar ze voor elkaar zouden zorgen. En zo ontstond het idee van de Knarrenhofjes. Maar vervolgens bleek, dat veel ouderen niet meer voor elkaar kunnen zorgen en werden jongeren verleid om tegen lagere huren in de Knarrenhofjes te gaan wonen. Gemengde wijkjes: dat werd het nieuwe wonen voor jong en oud. In meergeneratiewonen komen generaties weer bij elkaar, in gebouwen en gebieden, waarbij ‘wederkerigheid’ een kernthema is.

Maar ook de verzorgingshuizen staan weer in de aandacht van onze beleidsmakers. Eind september diende Joost Eerdmans (JA21) een motie in, om de verzorgingshuizen weer nieuw leven in te blazen. En zo ontstond in de hoofden van onze beleidsmakers het verzorgingshuis nieuwe stijl.
Ouderen, die gewoon in hun eigen huis willen blijven wonen, moeten ook op hun tellen passen: ruim een op de vijf Nederlanders vindt het een ‘morele plicht’ van ouderen om hun gezinswoning te koop te zetten en te verhuizen naar een seniorenwoning.
Je zal maar oudere zijn in het Nederland van 2023.

Buurtzorg en buurtdokters
Gelukkig is er Jos de Blok. Jos de Blok is zo’n maatschappelijk leider, waar de Waal over schrijft. Al in 2007 richtte hij Buurtzorg Nederland op. Dat was een poging om in de wijkverpleging te gaan werken zonder managementlagen op basis van zelfsturende teams. Niemand beter dan de wijkverpleegkundige weet immers hoe een patiënt moet worden benaderd. Die komt elke dag bij de patiënt en kent de leefwijze en de buurt, waarin die leeft. Weg met management en protocollen: de zorgverlener is in de lead. De afgelopen jaren heeft hij dit concept succesvol uitgerold naar de jeugdzorg en naar de GGZ. En onlangs heeft hij buurtdokters omarmd. Juist de samenwerking tussen de buurtzorg en de buurtdokter zorgt er voor, dat je weet wat er aan de hand is bij je patiënt. “Je kent de patronen van generaties, die in families steeds weer kunnen leiden tot soortgelijke problemen”. Kleinschalig, van onder op, in de wijk, dicht bij mensen, samen met familie en professionals en met een maatschappelijk leider als aanjager: dat is de ouderenzorg van de toekomst.

Ei van Columbus?
Natuurlijk is ook het concept van de Blok geen middel tegen alle kwalen. Maar het is wel een consequent doorgevoerd plan op basis van een overtuiging. Een overtuiging, waarbij de behoeften en vragen van cliënten het uitgangspunt vormen. En niet de behoeften van beleidsmakers.